با چشم نشانگرهای کارگاهی آلودگی روغنها را نگاه کنیم
مقاله جیم فیچ در مورد آزمایش روغن در کارگاه
این مقاله در Machinery Lubrication Jan2010 چاپ شده است.
این مجله ارگان نوریا و نویسنده مقاله سردبیر مجله و از قویترین صاحب نظران در زمینه نت و آنالیز روغن است. مقاله به دلایل زیر برای ترجمه انتخاب شده است:
- مقاله در مورد آزمایش روغن در کارگاه است.
- تاریخچهای که جیم فیچ در مورد آزمایشگاه کارگاهی مختصرا اشاره کرده است، به چند دلیل بسیار جالب است:
الف: اشاره به پیشرفت سریع آنالیز روغن در کارگاه در جهان
ب : اشاره به درک اهمیت آنالیز روغن در کارگاه
ج : اشاره به تغییر شرایط و باورها در مورد لزوم تخصص ویژه برای انجام آزمایشات.
باعث افتخار و خوشحالی ماست که با پیشرفتهای تکنولوژی جهانی در این زمینه نه تنها بیگانه نبودهایم بلکه هماهنگ و هم ردیف حرکت کردهایم. بدنه اجرایی نت کشور نیز با خلاصی از باورهای مربوط به گذشته که هنوز هم گاهی تکرار میشوند، در همین راستا حرکت کردهاست.
- این مقاله جزء اولین مقالههایی است که در آن به امکان انجام بررسی میکروسکپی در کارگاه اشاره شده و بر لزوم و منافع آن توسط بالاترین مراجع آنالیز روغن جهان تاکید شده است، و هنوز فراتر از بررسی رسوبات روی کاغذ فیلتر نرفته است. سالهاست در آزمایشگاههای کارگاهی ایران، بررسی میکروسکپی روی شیشه نیز با کیفیت و روشی برتر یعنی راندمان رسوبگیری بالاتر و حجم رسوبگیری بیشتر انجام میشود. کارشناسان خارجی احتمالا در آینده، به این امکان هم توجه خواهند نمود.
- تکیه به سادگی استفاده، دقت و نتیجه بهتر دستگاههای ساده و آزمایشگاههای کارگاهی هم از مواردی است که ما از گذشته تبلیغ و زمینه بهرهبرداری اجرایی از آن را فراهم کردهایم. جیم فیچ به صراحت به این مسئلهاشاره کرده است.
- ما از مطالعه این مقاله و مشابهت دیدگاههایمان با جیم فیچ و نوریا لذت بردیم. در آزمایشگاههای کارگاهی، کارکنان فداکاری که ساعتها از پشت میکرسکپ یا ابزارهای دیگر در تلاش برای بهتر کردن اوضاع تعمیر و نگهداری ماشینها کوشش میکنند، حتما با ما شریک خواهند بود.
با چشم نشانگرهای کارگاهی آلودگی روغنها را نگاه کنیم، جیم فیچ
Machinery Lubrication Jan 2010 Jim Fitch
بدون عدسیهای یک میکروسکوپ، باکتریها و ویروسها شاید فقط به عنوان عوارض دردناک بیماری و مرض شناخته میشدند. درست همانطوریکه تکنولوژی به عنوان یک ابزار توانا برای آسیبشناسی پزشکی مطرح است از تکنولوژی به عنوان یک ابزار برای شناسائی و تشخیص آنچه سلامت ماشینها را تهدید میکند و برای شناسایی آلودگیهای روغنها نیز می توان استفاده کرد.
از نظر بیشتر دست اندرکاران نت خطری که از جانب آلودگی روغنها وجود دارد با حواس انسان قابل درک نیست. درست مثل یک آلودگی ویروسی، همان چیزی که ما نمیبینیم از همه بیشتر ضرر میزند. چشم غیر مسلح معمولا از دیدن توانایی تخریب بیشترین آلودگیها ناتوان است. در واقع هیچیک از حواس انسانی به تنهایی و بدون کمک ابزار در شناسایی و تشخیص تجمع آلودگیهای روغنها قابل تکیه نیستند.
وقتی من در دهه هشتاد برای اولین بار وارد کار آزمایش روغن شدم، هنوز تا رسیدن به فنآوریهای مربوط به دستگاههای آزمایش روغن کارگاهی رومیزی قابل استفاده برای بهره برداران کارگاهی سالها زمان لازم بود. امروز وضع فرق دارد دستگاههای تشخیص آلودگی در دو دهه اخیر بسیار سریع پیشرفت کردهاند، همچنانکه درک اهمیت این دستگاهها، چیزی که در گذشته فقط در حوزه کاری شیمیدانهای متخصص آزمایشگاهی بود، امروزه یکی از ابزارهای اساسی مکانیکها و مهندسین نت در کارگاه تبدیل شده است. خوشبختانه این نسل جدید، با تجهیزات پیچیده الکترونیکی آشنا است و اشتهایی تمام نشدنی برای اطلاعات فوری دارد.
آماده کردن ابزارها:
حرفهایهای زرنگ روانکاوی میدانند اندازهگیری آلودگیها و بازخورد اطلاعات برای کنترل آلودگیها اساسی است. تجهیزات متنوعی در حد بهره برداران کارگاهی با روشهایی برای پایش سریع تمیزی روغن، رطوبت روغن یا سطح آلودگی آن وجود دارد.
اگر ابزار مناسب را در اختیار گروههای تعمیر و نگهداری قرار بدهیم، هوشیاری برای تشخیص ورود آلودگیها و نیاز به اقدام تصحیحی سریع را بسیار بیشتر کردهایم.
مثل هر برنامه آزمایش روغن، کار با شناسایی ماشینها و جاهای نمونهگیری برای پایش آلودگیها شروع میشود. اهمیت جاهای نمونهگیری زنده و در جریان روغن (قبل از فیلتر) را نادیده نگیرید. هم نقاط اساسی نمونهگیری و هم نقاط کنترلی لازم برای عیبیابی در مسیرهای روغن را معلوم کنید. روش درست نمونهگیری را کتباً ثبت و به درستی به کارکنان خود آموزش بدهید.
در انتخاب ابزارهای پایش وضعیت آلودگی، روی سادگی استفاده تاکید کنید و آنرا در مرحله بالاتری از دقت یا تواناییهای چند گانه دستگاه در نظر داشته باشید. ساده ترین دستگاهها در کار تعمیرات کارآمدترین هستند. این به دلیل استفاده بیشتر از آنهاست و اینکه اطلاعات ساده آنها راحتتر قابل تفسیر هستند. در دنیای قابلیت اطمینان، آزمایشات روغنی که دقت متوسط دارند ولی بیشتر و مرتب انجام میشوند تقریبا همیشه از آزمایشات دقیقی که گاهبهگاه انجام میشوند نتیجه بهتری دارند.
ابزارهای متنوعی با قیمتهای متفاوت در بازار وجود دارند. برای یک خرید خوب اول نیازهای خود را بشناسید. سپس قیمتها را بررسی و گزینههای گوناگون را بررسی کنید. به عنوان راهنمایی به چند نکته اشاره میکنیم:
هدف گذاری آلودگیها:
برای بیشتر ماشینها، ذرات و رطوبت جدی ترین آلودگی ها هستند. پس این دو می توانند یک نقطه شروع اساسی برای آزمایشگاه کارگاهی باشند. خوشبختانه انواع زیادی ذره شمار، مجموعههای بررسی میکروسکپی روی کاغذ فیلتر و رطوبت سنج وجود دارند. بسیاری از این ابزارها سالها است مورد استفاده قرار میگیرند و روز به روز بهتر شدهاند. افزون بر این، شناسندههای ضد یخ، سوخت در روغن، دوده، آلودگی میکربی و حتی اندازهگیری TAN کارگاهی هم وجود دارند.
حجم نمونهگیری روزانه:
بسیاری از ابزارهای کارگاهی، سرعت کمی دارند. مانند 10 تا 20 دقیقه برای هر نمونه. اگر تعداد نمونهها کم باشد، مشکلی نخواهد بود. ولی اگر نمونهها زیاد باشند، به سرعت کار وسیله هم باید در خرید آن توجه کرد.
بازه حساسیت دستگاه:
پیش از آنکه برای خرید دستگاه تصمیم بگیرید، حوزه حساسیت و حدود بالا و پائین آلودگیهای روغنهای خود را مشخص کنید. بیشتر دستگاهها دارای یک حوزه حساسیت هستند و باید این حوزه حساسیت دستگاه با نیازهای شما هماهنگ باشد.
مایعات شیمیایی:
همه دستگاههای آزمایش روغن کارگاهی نیاز به حلال و مایعات شیمیایی ندارند. بسیاری از مواد شیمیایی روش خاص کار و دور ریز دارند، ممکن است تهویه لازم باشد. در بسیاری موارد، دستگاههایی هستند که با حلالها و مواد شیمیایی خطرناک کاری نداشته باشند.
تجهیزات سیار یا رومیزی:
همه از دستگاهها نیاز به یک میز و آزمایشگاه ندارند، خیلی از آنها سیار هستند و یا حداقل قابل جابهجایی هستند. بعضی را میتوان مستقیما به ماشین وصل کرد و بعضی دیگر در کنار ماشین با یک بطری نمونهگیر، روغن کار میکنند. برای بسیاری از کارگاهها با ماشین آلات متنوعی که روغن گردشی ندارند، یک میز آزمایشگاهی کارگاهی که میتوان نمونههای روغن را مرتباً آزمایش کرد بهترین انتخاب است.
بررسی میکروسکپی:
در حالیکه ذرهشمارهای اتوماتیک پایه اساس بسیاری از آزمایشگاههای کارگاهی هستند، برای شناسائی ذرات، همیشه باید به وسیله بررسی میکرسکپی پشتیبانی و همراهی شوند. بررسی میکرسکپی ما را در ارزیابی و شناسایی رنگ، شکل و ساخت ذره یاری میکند. برای این کار، ابزار رسوبگیری و یک میکروسکپ با نور مناسب کافی است.
کالیبراسیون و کنترل:
حتی ابتداییترین آزمایشگاههای کارگاهی، باید مرتباً برای کنترل دقت بازبینی شوند. مایعات کالیبراسیون با مشخصات و سطوح آلودگی معلوم برای اطمینان از درستی دستگاهها را تهیه کنید.
انتخاب دستگاه مناسب برای روغن:
همه دستگاهها در رابطه با نوع سیالی که قرار است با آن کار کنند محدودیتهایی دارند، حوزه گرانروی، شفافیت یا تیرگی، هماهنگی شیمیایی و تداخل مواد با یکدیگر (مثل افزودنیها، دوده، آب، هوا). روشن کنید آیا روغنهای شما با دستگاهها هماهنگ هستند؟
مهم و موثر
ابزارهای کارگاهی چشم انداز آزمایشات روغن را در چند دهه اخیر تغییر دادهاند. بهرهبرداران امروزه میتوانند آزمایشات سریع و غربالگری را خودشان انجام بدهند. مهمترین قسمت برآورد آلودگیهای روغنهاست که به کمک آن میتوانیم در راه درست نت پیش دستانه حرکت کنیم. به نظر نویسنده نت پیشدستانه به تنهایی مهمترین بخش سودآور یک راهکار مبتنی بر قابلیت اطمینان است. برای انجام موفق نت پیشدستانه، مطلقاً نیازمند یک سری اطلاعات مداوم از بازخورد تجهیزات آزمایش روغن کارگاهی مثل نشان دهندههای آلودگیها هستیم.
درباره نویسنده
جیم فیچ در زمینه روغنکاری، آزمایش روغن، روانکاوی و ریشه یابی خرابی ماشینآلات به عنوان یک فرد آگاه مشهور است. در دو دهه گذشته، صدها سخنرانی در این موارد داشته است. بیش از 200 مقاله فنی، رساله و نشریه چاپ کرده است. او نماینده آمریکا در گروه کاری آنالیز روغن و روانکاری ایزو است. از سال 2002، سردبیر و عضو هیئت مدیره مجله روغنکاری ماشین آلات است. او از موسسین نورویا و CEO است. با او به وسیله Jfitch@noria.com تماس بگیرید.
بخش آموزش، تحقیقات و توسعه
شرکت نیکوداشت
ترجمه: مهندس شهریار شاملو